Ząb zatrzymany to ząb, który nie wyłonił się w jamie ustnej w odpowiednim czasie. Może nie pojawiać się z kilku przyczyn: nieprawidłowości w rozwoju, brak miejsca w łuku zębowym, zaburzenia w erupcji zębów sąsiadujących lub inne blokady fizyczne, takie jak torbiele czy zęby dodatkowe. Najczęściej spotykanymi zębami zatrzymanymi są ósemki, czyli zęby mądrości. Usunięcie takiego zęba jest często koniecznością z uwagi na możliwość powodowania rozmaitych problemów zdrowotnych, takich jak infekcje, ból, ucisk na inne zęby prowadzący do ich przesunięcia lub uszkodzenia, a także tworzenie cyst lub zwapnień. Decyzję o usunięciu podejmuje lekarz dentysta na podstawie badania klinicznego oraz analizy zdjęć rentgenowskich. Operacja ta pomaga w uniknięciu przyszłych komplikacji wynikających z obecności zęba zatrzymanego.

Przebieg operacyjnego usunięcia zęba zatrzymanego

Operacyjne usunięcie zęba zatrzymanego, znane też jako osteotomia, jest zabiegiem chirurgicznym wykonywanym zwykle w znieczuleniu miejscowym, choć w niektórych przypadkach może być wykorzystane również znieczulenie ogólne. Procedura ta różni się od standardowego ekstrakcji i z reguły jest bardziej złożona z uwagi na fakt, że ząb nie jest w pełni wyerupowany i często znajduje się poniżej powierzchni dziąsła. Proces usunięcia zęba zatrzymanego zwykle rozpoczyna się od nacięcia dziąsła w celu odsłonięcia zęba i okolicznej kości. Następnie, w zależności od położenia i kształtu zęba, może być on usunięty w całości lub podzielony na mniejsze segmenty, aby ułatwić ekstrakcję i zminimalizować uszkodzenie otaczających tkanek. Po usunięciu zęba chirurg stomatolog dokładnie usuwa wszelkie odłamki kości i gładzi krawędzie alweoli – dołka, w którym ząb był umieszczony, a następnie, jeśli to konieczne, stosuje szwy w celu zamknięcia rany. Po zabiegu, pacjent otrzymuje szczegółowe wskazówki dotyczące postępowania poekstrakcyjnego, które mają na celu umożliwienie prawidłowego gojenia się tkanki oraz zapobieżenie wystąpieniu powikłań, takich jak zakażenia czy suchość zębodołu. Czas gojenia jest indywidualny dla każdego pacjenta i zazwyczaj zajmuje od kilku dni do kilku tygodni. W tym okresie ważne jest, aby unikać palenia tytoniu, ostrożnie myć zęby wokół miejsca operacji oraz unikać czynności, które mogą zwiększyć ciśnienie w jamie ustnej, jak na przykład żucie gumy czy używanie słomek.

Potencjalne komplikacje i dalsze postępowanie

Chociaż usuwanie zęba zatrzymanego jest zwykle bezpiecznym zabiegiem, jak każda procedura chirurgiczna wiąże się z pewnym ryzykiem wystąpienia komplikacji. Może do nich należeć krwawienie, obrzęk, ból, wystąpienie infekcji oraz uszkodzenie sąsiednich zębów lub nerwu zębowego. Bardzo rzadko, ale możliwe jest również wystąpienie tzw. suchości zębodołu, stanu zapalnego związanego z nieprawidłowym gojeniem się alweoli, co może wymagać dodatkowego leczenia. Pacjenci powinni być także świadomi, że po usunięciu zęba może dochodzić do zjawiska resorpcji kostnej, tj. stopniowej utraty tkanki kostnej, która otaczała ząb. Długoterminowe skutki resorpcji mogą obejmować zmianę kształtu łuku zębowego i twarzy, co również może wymagać leczenia ortodontycznego lub protetycznego w przyszłości. Po operacji istotne jest, aby pacjent przestrzegał zaleceń dentysty, które zwykle obejmują przyjmowanie przepisanych leków (środki przeciwbólowe oraz ewentualnie antybiotyki), stosowanie okładów chłodzących w celu zredukowania obrzęku, jak również odpowiednią dietę mającą na celu ograniczenie podrażnień operowanego obszaru. Zdecydowana większość pacjentów nie doświadcza poważnych komplikacji i powraca do pełnej aktywności w ciągu kilku dni od zabiegu.